Czy fizjoterapeuta może zastąpić ortopedę?
Na początku zaznaczę, że ten wpis w żadnym stopniu nie ma umniejszać zawodu lekarza jakim jest ortopeda, ani wywyższać fizjoterapeuty. Jest on jedynie wglądem w badania sprawdzające różne modele opieki. Mówimy tutaj o modelu leczenia powszechnych zaburzeń układu mieśniowo-szkieletowego.
Czym są zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego i na czym polegają badania?
Zaburzenia te związane są ze zmianami w obrębie mięśni, kości i stawów (np. zwichnięcia, zwyrodnienia, ból) oraz upośledzeniem ich funkcji. Zwykle dotyczą pleców, karku, ramion lub kończyn. Około 1/3 pacjentów przychodzących do lekarza pierwszego kontaktu otrzymuje skierowanie do ortopedy. Przewlekły ból jest powszechny, a częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem. Powoduje to duże obciążenie, obłożonej już służby zdrowia. Celem badań jest uporanie się z tym obciążeniem poprzez poprawę dostępu do organu medycznego dla pacjentów oraz zmniejszenie kosztów leczenia.
Substytucja zawodowa (zastąpienie trudniejszego celu łatwiejszym, spełniającym tą samą potrzebę) polega na przeniesieniu określonych obowiązków ortopedy lub pełne zastąpienie roli przez fizjoterapeutę. W tym modelu jest to możliwe, ponieważ fizjoterapeuta posiada wiedzę oraz umiejętności z zakresu leczenia zaburzeń układu mięśniowo-szkiletowego, która wcześniej była wyłączną domeną wyszkolonych lekarzy ortopedów.
Podejmując decyzję o zatrudnieniu fizjoterapeuty na miejsce ortopedy, podmiot finansujący i świadczący usługi medyczne potrzebuje informacji na temat wpływu tej zmiany. Informacje te obejmują dowody na bezpieczeństwo, skuteczność leczenia oraz kwestie finansowe opieki fizjoterapeutycznej w porównaniu z opieką lekarza ortopedy.
Metody badań
W badaniach uczestniczyli profesjonalni lekarze oraz fizjoterapeuci. Pacjentami był osoby dorosłe, którym doskwierały zaburzenia ze strony układu mięśniowo-szkieletowego. Eksperymenty polegały na zastąpieniu lekarza przez fizjoterapeutę, gdzie w codziennych przypadkach ten pierwszy normalnie zarządzałby pacjentem. W przeglądzie podsumowano 14 badań, które spełniały kryteria włączenia.
Wyniki badań
W ośmiu badaniach pacjenci zostali zaproszeni losowo na wizytę do fizjoterapeuty lub lekarzy ogólnych (3) oraz ortopedów (5). Pozostałe badania były projektami, w których każdy fizjoterapeuta oraz ortopeda badali tych samych pacjentów, aby porównać podejmowanie decyzji przez obydwie profesje.
Wyniki zdrowotne:
Z pięciu badań wywnioskowano, że nie ma znaczącej różnicy w wynikach zdrowotnych wynikających z zastąpienia ortopedy. Wyniki można zobaczyć w załączonych tabelach. Jedynie w jednym badaniu odnotowano wynik korzystniejszy dla fizjoterapeutów.
Zadowolenie pacjenta:
Z ośmiu badań możemy wywnioskować, że pacjenci są równie lub bardziej zadowoleni z wizyty u fizjoterapeuty. Cztery badania nie stwierdziły istotnej różnicy w zadowoleniu, natomiast cztery inne były istotnie wyższe na korzyść fizjoterapeuty (niestety w jednym z badań fizjoterapeuta miał znacznie dłuższy czas konsultacji z pacjentami co potencjalnie zaburzało wynik).
Koszty:
Zastąpienie ortopedy fizjoterapeutą może być korzystniejsze ekonomicznie, aczkolwiek takie stwierdzenie możemy poprzeć wyłącznie jednym badaniem. Wnioski jakie wyciągnięto z badania to niższe koszty szpitali w grupie fizjoterapeutów z powodu dużo niższego wynagrodzenia oraz mniejszej potrzeby wykonywania zdjęć RTG w porównaniu z ortopedą.
Różnice w opiece:
Z przeprowadzonych 6 badań można wywnioskować iż fizjoterapeuci podejmują podobne decyzję diagnostyczne i lecznicze co chirurdzy ortopedzi w wybranych okolicach stawu biodrowego jak i barkowego. Nie uogólnia się to jednak do pełnego spektrum zaburzeń układu miesniowo-szkieletowego, ponieważ wykluczono z badań cięższe przypadki wymagające leczenia operacyjnego. Substytucja pozwala poprawić dostęp do opieki zdrowotnej i zmienić niektóre postępowania.
Dodatkowo w trzech z sześciu badań fizjoterapeuci częściej prowadzili edukacje i zlecali ćwiczenia. Czas oczekiwania na wizytę fizjoterapeutyczna jest znacznie krótszy. Jedno z badań wykazuje, że skierowania od fizjoterapeuty mają większą dokładność niż skierowania od standardowego ortopedy.
Podsumowanie: fizjoterapeuta czy ortopeda?
Z opracowanych badań można wnioskować, że fizjoterapeuci są bezpieczną i skuteczną alternatywą dla lekarza jakim jest ortopeda, ale z pewnymi zastrzeżeniami, które wymagają dalszych badań. Wyniki badań sugerują, że substytucja ortopeda – fizjoterapeuta skutkuje podobnymi wynikami w leczeniu oraz takim samym lub lepszym samopoczuciem pacjenta. Pojedyncze badanie wykazało lepsze warunki ekonomiczne z zatrudnienia fizjoterapeuty ze względu na jego wynagrodzenie. Konieczne są kolejne badania uwzględniające powyższe zagadnienia. Można zadać sobie pytanie jak to się ma do Polskich fizjoterapeutów? Badania były przeprowadzone w Wielkiej Brytanii, Kanadzie czy Australii czyli w krajach, gdzie fizjoterapia jest bardzo rozwinięta. Myśle, że polska fizjoterapia jest na dobrej drodze rozwoju dlatego sądzę, iż w przyszłości takie badania sprawdzą się również w Polsce. A Wy co o tym sądzicie? Jakie są Wasze spostrzeżenia na temat polskiej fizjoterapii? Czy udalibyście się do fizjoterapeuty zamiast ortopedy? Zapraszam do komentowania oraz udostępniania posta.
